NHỮNG THỨ XÂY SẴN CÓ PHẢI LÀ CHÌA KHÓA/ GIẢI PHÁP CHO TẤT CẢ VẤN ĐỀ?
Đỗ Ngọc Minh
NHỮNG THỨ XÂY SẴN CÓ PHẢI LÀ CHÌA KHÓA/ GIẢI PHÁP CHO TẤT CẢ VẤN ĐỀ?
Đọc một cuốn sách có thể hay, có thể không.
Trong bài viết này tôi chỉ xin đề cập đến những cuốn sách viết cho phát triển bản thân, cho doanh nghiệp.
Đây là lời thú thật rằng tôi không áp dụng được hoàn toàn những gì trong một cuốn sách để giải quyết vấn đề bản thân cũng như cho doanh nghiệp.
Chắc nhiều người cũng đồng ý việc này; thậm chí tôi bắt gặp những người cảm thấy thất vọng và đưa ra nhận xét khá chủ quan là không nên đọc và tin vào sách (vì nó chỉ toàn lý thuyết, chẳng thể áp dụng được, … chỉ làm giàu cho người bán sách …vv)
Tôi chỉ đồng ý là sách không giải quyết hoàn toàn vấn đề của mình; rất đơn giản ai cũng có những vấn đề riêng, việc giải quyết vấn đề của mình sẽ là một cách riêng; vì khác nhau rất nhiều cái biến số: như hoàn cảnh, như nguồn lực, như năng lực giải quyết, ... – với mỗi một biến số còn phụ thuộc vào hàng ngàn biến nhỏ khác ví dụ nguồn lực thì có rất nhiều loại nguồn lực như nhân lực, tài lực, máy móc, kỹ thuật … và trong mỗi thứ đó lại có mức độ, liều lượng, định lượng gia giảm hoàn toàn khác nhau. Thì việc mong đợi 1 hay vài cuốn sách đọc là tìm thấy lời giải, tìm thấy giải pháp là một đòi hỏi có phần HOANG TƯỞNG và VÔ LÝ.
Những thứ gây tranh cãi không ít như những khái niệm, những framework, bước thực hiện, tools công cụ, vv… (ví dụ như KPIs, BSC, Kaizen, 5S, 5P, 5M,..)những tranh cãi này sẽ không có hồi kết khi quy chụp nó vào một vài trường hợp và suy nghĩ nó như là 1 loại “thuốc” vạn năng có thể trị bá bệnh. Và lại càng vô lý hơn khi đưa một vài dẫn chứng về sự thành công hay thất bại khi áp dụng chúng mà đánh giá chúng có PHÉP MÀU hay VÔ DỤNG.
Cái điều cần là chúng ta làm gì với chúng, với chính TRƯỜNG HỢP của mình thì lại không nói đến một cách RỐT RÁO hay thậm chí tránh né khi nêu lên trường hợp chính về BỆNH của doanh nghiệp mình – có chăng đâu đó sợ bị nói là NGU chăng?
Các doanh nghiệp thích VAY MƯỢN tìm kiếm những templates cho những vấn để được giải sẵn để áp cho doanh nghiệp, cho bản thân của mình nhiều hơn là sự đầu tư cho lời giải riêng, cho chính doanh nghiệp mình được đo ni, đóng giầy.
Có những thứ dùng chung được – như việc uống thuốc không cần kê đơn nhưng không phải loại nào cũng có thể mua dễ dàng và lại còn trị bá bệnh.
Không có 1 lời giải hay chìa khóa nào cho tất cả các trường hợp nếu nó không phải là chân lý.
Một vấn đề như nhau nhưng giải pháp thì khác nhau là hoàn toàn bình thường.
Người bác sĩ (tư vấn) giỏi là phải biết chẩn đoán cho bệnh nhân theo từng loại bệnh, theo từng triệu chứng, theo từng khả năng “chịu” của bệnh nhân. Rồi mới tiến hành khám, rồi mới kê toa điều trị theo liệu trình, theo phác đồ .. sau nữa mới đến việc kiểm tra quá trình điều trị dựa vào các phản ứng, các chỉ số đo lường trước và sau, sự điều chỉnh nếu có về phương pháp, về thuốc, về liều lượng về thời gian, về tần suất dập thuốc vv…Nhưng tất cả các chuyện này đều phải PHÙ HỢP với chính bịnh nhân đó.
Doanh nghiệp/ bệnh nhân hiểu biết là phải nắm được tình trạng của mình tới đâu, hợp tác để đưa ra kết quả tốt, có phản biện chứ không phải cố chứng minh mình ĐÚNG; nếu việc chứng minh mình ĐÚNG hết thì đừng kêu gọi những người SAI đó điều trị/ giải cho mình. Nghe điều hợp lý để làm– nhưng làm thì phải có số liệu đo lường hay kết quả hiển thị. Kiên nhẫn nhất định để không phải trở về vạch xuất phát nếu điều này không là “bắt buộc”.
Trên con đường đi, hay việc lập một chiến lược không có chiến lược nào đúng và diễn ra hoàn toàn như ban đầu; mà phải có sự hiệu chỉnh; sự hiệu chỉnh đúng nó còn quan trọng hơn là việc loay hoay mãi tìm lời giải hoàn hảo trên giấy.
Một phần cuối khi có người hỏi Mô hình kinh doanh hay chiến lược có trước?
Theo tôi khó mà trả lời cái nào có trước, nó sẽ phụ thuộc vào giai đoạn nào của doanh nghiệp hay hoàn cảnh nào của doanh nghiệp.
Thông thường đối với công ty Startup, mô hình kinh doanh nên được xác định trước, sau đó là chiến lược doanh nghiệp. Lý do là:
1. Mô hình kinh doanh xác định cách startup tạo ra giá trị, cung cấp giá trị và thu lợi nhuận. Đây là nền tảng cơ bản để biết liệu ý tưởng có khả năng sinh lời hay không.
2. Chiến lược doanh nghiệp xác định cách startup sẽ cạnh tranh, phát triển và đạt được mục tiêu dài hạn trong thị trường. Chiến lược hiệu quả cần dựa trên một mô hình kinh doanh vững chắc.
Tuy nhiên, quá trình này thường là lặp đi lặp lại - khi phát triển chiến lược, bạn có thể cần điều chỉnh mô hình kinh doanh, và ngược lại.
Trong khi đó doanh nghiệp hoạt động bình thường thì chiến lược kinh doanh hàng năm có trước, rồi khi đó lại xuất hiện biến cố, sẽ điều chỉnh thậm chí xây dựng mô hình kinh doanh phù hợp với sự thay đổi.
Đọc một cuốn sách có thể hay, có thể không.
Trong bài viết này tôi chỉ xin đề cập đến những cuốn sách viết cho phát triển bản thân, cho doanh nghiệp.
Đây là lời thú thật rằng tôi không áp dụng được hoàn toàn những gì trong một cuốn sách để giải quyết vấn đề bản thân cũng như cho doanh nghiệp.
Chắc nhiều người cũng đồng ý việc này; thậm chí tôi bắt gặp những người cảm thấy thất vọng và đưa ra nhận xét khá chủ quan là không nên đọc và tin vào sách (vì nó chỉ toàn lý thuyết, chẳng thể áp dụng được, … chỉ làm giàu cho người bán sách …vv)
Tôi chỉ đồng ý là sách không giải quyết hoàn toàn vấn đề của mình; rất đơn giản ai cũng có những vấn đề riêng, việc giải quyết vấn đề của mình sẽ là một cách riêng; vì khác nhau rất nhiều cái biến số: như hoàn cảnh, như nguồn lực, như năng lực giải quyết, ... – với mỗi một biến số còn phụ thuộc vào hàng ngàn biến nhỏ khác ví dụ nguồn lực thì có rất nhiều loại nguồn lực như nhân lực, tài lực, máy móc, kỹ thuật … và trong mỗi thứ đó lại có mức độ, liều lượng, định lượng gia giảm hoàn toàn khác nhau. Thì việc mong đợi 1 hay vài cuốn sách đọc là tìm thấy lời giải, tìm thấy giải pháp là một đòi hỏi có phần HOANG TƯỞNG và VÔ LÝ.
Những thứ gây tranh cãi không ít như những khái niệm, những framework, bước thực hiện, tools công cụ, vv… (ví dụ như KPIs, BSC, Kaizen, 5S, 5P, 5M,..)những tranh cãi này sẽ không có hồi kết khi quy chụp nó vào một vài trường hợp và suy nghĩ nó như là 1 loại “thuốc” vạn năng có thể trị bá bệnh. Và lại càng vô lý hơn khi đưa một vài dẫn chứng về sự thành công hay thất bại khi áp dụng chúng mà đánh giá chúng có PHÉP MÀU hay VÔ DỤNG.
Cái điều cần là chúng ta làm gì với chúng, với chính TRƯỜNG HỢP của mình thì lại không nói đến một cách RỐT RÁO hay thậm chí tránh né khi nêu lên trường hợp chính về BỆNH của doanh nghiệp mình – có chăng đâu đó sợ bị nói là NGU chăng?
Các doanh nghiệp thích VAY MƯỢN tìm kiếm những templates cho những vấn để được giải sẵn để áp cho doanh nghiệp, cho bản thân của mình nhiều hơn là sự đầu tư cho lời giải riêng, cho chính doanh nghiệp mình được đo ni, đóng giầy.
Có những thứ dùng chung được – như việc uống thuốc không cần kê đơn nhưng không phải loại nào cũng có thể mua dễ dàng và lại còn trị bá bệnh.
Không có 1 lời giải hay chìa khóa nào cho tất cả các trường hợp nếu nó không phải là chân lý.
Một vấn đề như nhau nhưng giải pháp thì khác nhau là hoàn toàn bình thường.
Người bác sĩ (tư vấn) giỏi là phải biết chẩn đoán cho bệnh nhân theo từng loại bệnh, theo từng triệu chứng, theo từng khả năng “chịu” của bệnh nhân. Rồi mới tiến hành khám, rồi mới kê toa điều trị theo liệu trình, theo phác đồ .. sau nữa mới đến việc kiểm tra quá trình điều trị dựa vào các phản ứng, các chỉ số đo lường trước và sau, sự điều chỉnh nếu có về phương pháp, về thuốc, về liều lượng về thời gian, về tần suất dập thuốc vv…Nhưng tất cả các chuyện này đều phải PHÙ HỢP với chính bịnh nhân đó.
Doanh nghiệp/ bệnh nhân hiểu biết là phải nắm được tình trạng của mình tới đâu, hợp tác để đưa ra kết quả tốt, có phản biện chứ không phải cố chứng minh mình ĐÚNG; nếu việc chứng minh mình ĐÚNG hết thì đừng kêu gọi những người SAI đó điều trị/ giải cho mình. Nghe điều hợp lý để làm– nhưng làm thì phải có số liệu đo lường hay kết quả hiển thị. Kiên nhẫn nhất định để không phải trở về vạch xuất phát nếu điều này không là “bắt buộc”.
Trên con đường đi, hay việc lập một chiến lược không có chiến lược nào đúng và diễn ra hoàn toàn như ban đầu; mà phải có sự hiệu chỉnh; sự hiệu chỉnh đúng nó còn quan trọng hơn là việc loay hoay mãi tìm lời giải hoàn hảo trên giấy.
Một phần cuối khi có người hỏi Mô hình kinh doanh hay chiến lược có trước?
Theo tôi khó mà trả lời cái nào có trước, nó sẽ phụ thuộc vào giai đoạn nào của doanh nghiệp hay hoàn cảnh nào của doanh nghiệp.
Thông thường đối với công ty Startup, mô hình kinh doanh nên được xác định trước, sau đó là chiến lược doanh nghiệp. Lý do là:
1. Mô hình kinh doanh xác định cách startup tạo ra giá trị, cung cấp giá trị và thu lợi nhuận. Đây là nền tảng cơ bản để biết liệu ý tưởng có khả năng sinh lời hay không.
2. Chiến lược doanh nghiệp xác định cách startup sẽ cạnh tranh, phát triển và đạt được mục tiêu dài hạn trong thị trường. Chiến lược hiệu quả cần dựa trên một mô hình kinh doanh vững chắc.
Tuy nhiên, quá trình này thường là lặp đi lặp lại - khi phát triển chiến lược, bạn có thể cần điều chỉnh mô hình kinh doanh, và ngược lại.
Trong khi đó doanh nghiệp hoạt động bình thường thì chiến lược kinh doanh hàng năm có trước, rồi khi đó lại xuất hiện biến cố, sẽ điều chỉnh thậm chí xây dựng mô hình kinh doanh phù hợp với sự thay đổi.
Nhận xét
Đăng nhận xét