COACH CHO LÃNH ĐẠO ĐỘC HẠI

Đỗ Ngọc Minh

Lãnh đạo độc hại là gì?

Lãnh đạo độc hại là một phong cách lãnh đạo không hiệu quả, sử dụng các chiến thuật quản lý độc đoán và áp đặt, dẫn đến môi trường làm việc tiêu cực.

Văn hóa thù địch này thường dẫn đến hậu quả tiêu cực ngắn hạn và dài hạn cho doanh nghiệp, bao gồm tỷ lệ luân chuyển/ nghỉ việc cao, nhân viên kiệt sức, năng suất thấp, giảm đổi mới, tạo ra các nhóm không hài lòng và “bắt nạt” nơi làm việc.

Bắt nguồn từ sự thiếu tự tin và nhu cầu kiểm soát quá mức, những nhà lãnh đạo có hành vi độc hại sử dụng các kỹ thuật quản lý vi mô để làm giảm lòng tự trọng và tính độc lập của nhân viên. Thay vì thúc đẩy văn hóa làm việc hợp tác và tích cực, những nhà lãnh đạo độc hại tạo ra văn hóa công ty không lành mạnh để khẳng định sự thống trị.

4 Dấu hiệu của Lãnh đạo Độc hại

Những nhà lãnh đạo độc hại thường thể hiện hành vi “tự luyến” và hung hăng khi tương tác với các thành viên trong nhóm.

Một số hành vi của nhà lãnh đạo độc hại bao gồm:

1.   Tâm lý kiêu ngạo:

Một trong những dấu hiệu ban đầu của phong cách lãnh đạo độc hại là tư duy kiêu ngạo. Các nhà lãnh đạo độc hại sử dụng các kiểu hành vi tự luyến, tin rằng họ luôn đúng và các thành viên trong nhóm của họ sai. Bị thúc đẩy bởi chủ nghĩa tự luyến, họ coi trọng lợi ích cá nhân hơn là phúc lợi của nhóm, sử dụng hành vi độc hại của mình để thúc đẩy sự tự tin và tự quảng bá.

2. Nhấn mạnh vào thứ bậc:

Vì sự lãnh đạo độc hại bắt nguồn từ sự mất cân bằng quyền lực, nên nó dựa vào một cấu trúc từ trên xuống nghiêm ngặt. Các nhà lãnh đạo độc hại thao túng thâm niên của họ để hạ bệ các thành viên nhóm cấp dưới. Hệ thống phân cấp mà các nhà lãnh đạo độc hại áp đặt cũng là cách họ duy trì quyền hạn của mình. Do đó, các nhà lãnh đạo độc hại thường miễn cưỡng cung cấp cho các thành viên nhóm các dự án độc lập hoặc cơ hội ra quyết định, vì điều đó thách thức sự kiểm soát về mặt cấu trúc của họ.

3. Giao tiếp có chọn lọc:

Những nhà quản lý gặp khó khăn trong việc giao tiếp hiệu quả với nhân viên thường mặc định giao tiếp có chọn lọc. Thay vì kết nối với các thành viên trong nhóm và áp dụng các phong cách giao tiếp khác nhau, một ông chủ độc hại sử dụng một hình thức giao tiếp và mong đợi mọi người xung quanh thích nghi với hình thức đó.

4. Kỳ vọng không thực tế hoặc không nhất quán:

Những nhà quản lý độc hại giao những thời hạn không thực tế để khiến nhân viên của họ thất bại. Đây là một chiến thuật quyền lực mà những nhà lãnh đạo độc hại sử dụng để khẳng định sự thống trị đối với các thành viên nhóm cấp dưới. Những thời hạn không nhất quán là một cách khác mà những nhà lãnh đạo độc hại làm cho nhân viên của họ mất bình tĩnh.

  

Vai trò của một huấn luyện viên

Hình ảnh bản thân thấp thường là nguồn gốc của hành vi của một nhà lãnh đạo độc hại; các huấn luyện viên thúc đẩy lòng tự trọng trong khi đảo ngược các đặc điểm ích kỷ và dạy các đặc điểm lãnh đạo hiệu quả. Một huấn luyện viên lãnh đạo đưa ra quan điểm trung lập và cung cấp các giải pháp cho các hành vi phá hoại mà họ quan sát được với tư cách là bên thứ ba bên ngoài.

Huấn luyện các loại Lãnh đạo độc hại khác nhau:

1. Nhà lãnh đạo tự luyến

Đặc điểm hành vi:

• Cảm giác tự cho mình là quan trọng quá mức
• Thiếu sự đồng cảm với các thành viên trong nhóm
• Nhu cầu liên tục được ngưỡng mộ và xác nhận
• Không tôn trọng ý kiến và đóng góp của người khác

Cách huấn luyện:

Xây dựng nhận thức về bản thân: Giúp người lãnh đạo nhận ra hành vi tự luyến của họ và tác động đến nhóm của họ. Sử dụng đánh giá và phản hồi để làm nổi bật những đặc điểm này.

Phát triển sự đồng cảm: Khuyến khích người lãnh đạo thực hành lắng nghe tích cực và hiểu quan điểm của các thành viên trong nhóm. Các bài tập nhập vai có thể mang lại lợi ích.

Chuyển trọng tâm: Hướng dẫn người lãnh đạo tập trung vào thành tích của nhóm thay vì thành tích cá nhân. Đặt ra các mục tiêu nhấn mạnh vào thành công của nhóm.

Phản hồi liên tục: Cung cấp phản hồi thường xuyên, mang tính xây dựng để củng cố các hành vi tích cực và giải quyết các hành vi tiêu cực.

2. Nhà lãnh đạo lưỡng cực

Đặc điểm hành vi:

• Tâm trạng thay đổi cực độ
• Quyết định không thể đoán trước
• Những giai đoạn năng lượng cao dữ dội tiếp theo là trầm cảm
• Hành vi thất thường khiến các thành viên trong nhóm bối rối

Cách huấn luyện:

Thúc đẩy sự ổn định: Khuyến khích người lãnh đạo duy trì lịch trình và thói quen nhất quán để kiểm soát những thay đổi tâm trạng.

Đào tạo chánh niệm: Dạy các kỹ thuật để kiểm soát căng thẳng và phản ứng cảm xúc, chẳng hạn như thiền định hoặc các bài tập thở sâu.

Giao tiếp rõ ràng: Ủng hộ việc giao tiếp rõ ràng, nhất quán với các thành viên trong nhóm để giảm thiểu sự nhầm lẫn và xây dựng lòng tin.

Trợ giúp chuyên nghiệp: Nếu cần, hãy đề xuất tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia sức khỏe tâm thần để đảm bảo người lãnh đạo hiểu được tầm quan trọng của sức khỏe tâm thần.

3. Nhà lãnh đạo thụ động-hung hăng

Đặc điểm hành vi:

• Sự kháng cự gián tiếp đối với nhiệm vụ
• Sự trì hoãn và cố ý kém hiệu quả
• Giao tiếp mỉa mai hoặc bí ẩn
• Tránh đối đầu

Cách huấn luyện:

Giao tiếp trực tiếp: Khuyến khích giao tiếp cởi mở và trung thực, giúp nhà lãnh đạo bày tỏ mối quan tâm của mình một cách trực tiếp.

Đặt ra kỳ vọng rõ ràng: Thiết lập các mục tiêu và kỳ vọng rõ ràng cho nhà lãnh đạo, giảm thiểu cơ hội phản kháng thụ động.

Thúc đẩy trách nhiệm giải trình: Triển khai hệ thống trách nhiệm giải trình để theo dõi tiến độ và giải quyết vấn đề kịp thời.

Củng cố tích cực: Củng cố những thay đổi tích cực trong hành vi bằng lời khen ngợi và sự công nhận.

4. Nhà lãnh đạo không kết nối cảm xúc

Đặc điểm hành vi:

• Thiếu sự gắn kết về mặt cảm xúc với các thành viên trong nhóm
• Khó khăn trong việc hiểu hoặc thể hiện cảm xúc
• Không phản ứng với nhu cầu tình cảm của các thành viên trong nhóm
• Chỉ tập trung vào nhiệm vụ và kết quả

Cách huấn luyện:

Đào tạo trí tuệ cảm xúc: Đào tạo về trí tuệ cảm xúc, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hiểu và quản lý cảm xúc.

Bài tập đồng cảm: Sử dụng các bài tập xây dựng sự đồng cảm, chẳng hạn như các hoạt động xây dựng nhóm và lắng nghe có phản hồi.

Vòng phản hồi: Thiết lập vòng phản hồi nơi các thành viên trong nhóm có thể bày tỏ nhu cầu và mối quan tâm về mặt cảm xúc của mình.

Hành vi mẫu: Làm mẫu hành vi thông minh về mặt cảm xúc cho người lãnh đạo, chứng minh cách kết nối với các thành viên trong nhóm ở cấp độ cảm xúc.

Theo kinh nghiệm của tôi với tư cách là một huấn luyện viên kinh doanh, tôi đã làm việc với nhiều nhà lãnh đạo độc hại, mỗi người đều có những thách thức riêng. Việc huấn luyện những cá nhân này đòi hỏi sự kiên nhẫn, đồng cảm và một cách tiếp cận phù hợp để giải quyết các hành vi độc hại của họ. Một trong những khía cạnh bổ ích nhất là chứng kiến sự chuyển đổi của một nhà lãnh đạo khi họ có được nhận thức về bản thân và phát triển các thói quen lãnh đạo lành mạnh hơn. Tôi đã học được tầm quan trọng của việc tạo ra một không gian an toàn để những nhà lãnh đạo này khám phá sự bất an và nỗi sợ hãi của họ, những thứ thường ẩn chứa bên dưới các hành vi độc hại của họ. Bằng cách nuôi dưỡng lòng tin và cung cấp phản hồi nhất quán, mang tính xây dựng, tôi đã thấy những cải thiện đáng kể trong các tương tác của họ với nhóm của mình. Hành trình thay đổi này không chỉ mang lại lợi ích cho chính các nhà lãnh đạo mà còn tạo ra một môi trường làm việc tích cực và hiệu quả hơn cho tất cả mọi người liên quan.

Giải quyết vấn đề lãnh đạo độc hại thông qua huấn luyện là một quá trình đầy thách thức nhưng cần thiết để thúc đẩy một môi trường làm việc lành mạnh hơn. Xác định các đặc điểm cụ thể của các nhà lãnh đạo độc hại khác nhau và áp dụng các chiến lược huấn luyện phù hợp có thể chuyển đổi các hành vi phá hoại thành các phẩm chất lãnh đạo tích cực. Thông qua sự kiên nhẫn, đồng cảm và cách tiếp cận có cấu trúc, các huấn luyện viên có thể hướng dẫn các nhà lãnh đạo độc hại hướng tới nhận thức về bản thân và cải thiện khả năng lãnh đạo, cuối cùng mang lại lợi ích cho tổ chức .