TẢN MẠN CUỐI TUẦN VỀ AI

Đỗ Ngọc Minh

Bắt đầu tiếp cận AI năm 2023 đến nay đã gần 2 năm, có một số điều cá nhân rút ra được từ vũ khí này.

Đây là một cuộc cách mạng thật sự làm thay đổi nhanh chóng cuộc sống của con người; AI không phải là khái niệm mới mà nó đã được biết đến vài chục năm trước – khi mà những khái niệm về trí tuệ nhân tạo với các giải thuật, những khái niệm khác như học máy, “học sâu”, logic mờ … vài chục năm trước đã hình thành phần “lý thuyết” nó chưa được ứng dụng vì độ phức tạp và sự phụ thuộc tạo nên sức mạnh của AI hiện nay thì vài chục năm trước chưa thể có đó là tốc độ tính toán liên quan đến Chip, Big data, đó là Internet tốc độ cao, đó là Cloud, và Vạn vật kết nối (IoT) vv…

Nó thay đổi gì? Hiện tại nó là 1 vũ khí hay một “Trợ lý” tuyệt vời để hỗ trợ con người trong cuộc sống hay công nghệ; các ứng dụng thông minh; các robot tự hành làm việc trong các công việc nơi mà nguy hiểm mà con người không thể làm việc hay không thể làm với hiệu suất tuyệt vời như vậy (môi trường độc hại, thiếu dưỡng khí …); Robot thay thế con người trong một số công việc đòi hỏi độ chính xác cao như (lắp ráp thiết bị ô tô, robot thực hiện việc phẫu thuật…); Các công việc đòi hỏi những nguyên tắc – lặp đi lặp lại như kế toán cũng có thể bị thay thế bởi robot – Rồi các thiết bị tự vận hành như xe, máy bay …Các ứng dụng vào nông nghiệp giúp cải thiện năng suất, phát hiện và dự báo lỗi và sự bất thường trong môi trường nuôi trồng; Các hệ thống sử dụng công nghệ Blockchain giúp cho việc minh bạch hóa, phi tập trung và bảo mật cao giúp thay đổi những ngành như Ngân hàng, Logistic, Supply chain – tối ưu hóa kho vận và chuyến hàng … Rồi kết hợp với các thiết bị công nghệ ảo hóa, giả lập sẽ giúp giải quyết một số bài toán thực tế trên “máy” với chi phí thấp và dự báo kết quả đầu ra (ví dụ thực hiện các games, lập kế hoạch kinh doanh, đưa ra các chiến lược doanh nghiệp, phân tích thị trường với thông số real time …); Học tập với những giả lập trực quan giúp cho việc học trở nên hứng thú dễ dàng kết nối và nhiều công cụ hỗ trợ; Các khái niệm như Metaverse, Web3 giúp thay đổi cách thức “giao tiếp” cũng như tiếp nhận thông tin, những trải nghiệm người dùng bao gồm nhân viên và cả khách hàng hướng đến doanh nghiệp; Cá nhân hóa các hoạt động, các sản phẩm, các gợi ý, các dự báo cho người dùng; Ứng dụng vào y tế trong việc khám bệnh từ xa …

Còn nhiều thứ khác nữa …

Nhưng rõ ràng đây tạo ra sự phân cấp giữa các cá nhân sử dụng AI – giữa những doanh nghiệp ứng dụng AI hay ngay cả những ông lớn cạnh tranh nhau trong hệ sinh thái phát triển bằng công nghệ AI “nhúng” vào các sản phẩm, dịch vụ của họ trong toàn bộ hệ sinh thái. Sự phân cấp này sẽ là tất yếu và tạo nên một bức tranh khá sinh động không kém phần “khốc liệt” – bức tranh này dĩ nhiên sẽ là bức tranh động do sự thay đổi, sự phát triển hay thậm chí thụt lùi của các cá nhân và doanh nghiệp.

Thời gian đầu (hiện nay) trong thời gian tôi viết bài này tôi nghĩ đây còn là một sự hỗn độn chưa định hình; cá nhân còn khá mơ hồ về nó (AI) – doanh nghiệp cũng hồ nghi không biết rõ phải như thế nào – các công ty về AI mọc ra như nấm và tạo ra hàng loạt ứng dụng hữu ích và kèm cả RÁC – những mặt trái lợi dụng bức tranh sáng/ tối để khai thác kém minh bạch dữ liệu khách hàng, các ứng dụng và phương thức lừa đảo cũng phát triển theo – bảo mật và quyền riêng tư trong cuộc sống bị xâm hại một cách có chủ đích của những kẻ có dã tâm. …

Các ông lớn công nghệ đang ra sức xây dựng đế chế và hệ sinh thái của mình để tạo ra 1 thế đứng trong thời đại AI – theo tôi thì có thể 2 năm nữa các trật tự ứng dụng sản phẩm AI sẽ dần “ổn định” bớt bát nháo như hiện nay.

Sự phụ thuộc vào AI dẫn đến những thứ vượt qua sự kiểm soát ở các mức độ khác nhau: từ cấp độ Quốc gia, cấp độ doanh nghiệp, cấp độ cá nhân …chính chúng ta sẽ là “con nghiện” lúc nào không hay; sự kỳ vọng cũng như ảo tưởng sức mạnh của về AI sẽ dẫn chúng ta đi càng xa lợi ích đáng ra được hưởng thì cũng chừng đó nhận lại mặt trái của nó.

Hãy xem AI là một công cụ không thể thay thế hoàn toàn nhưng nó đủ mạnh để hỗ trợ chúng ta nếu dùng ĐÚNG MỨC.